به گزارش اخبار ساختمان، در شرایطی که حل بحران تامین مسکن افراد بدون خانه، از دغدغه های دولت سیزدهم است و تقریبا راه حل ساده ای با توجه به افت شدید قدرت خرید وجود ندارد، به تازگی سرپرست بانک مسکن، وعده پرداخت وام چهار میلیارد تومانی مسکن را داده که البته ۱۵ سال دریافت خواهد کرد.

تسهیلات حساب پس انداز مسکن جوانان، از جمله وام هایی است که شخص متقاضی باید پس از افتتاح حساب در بانک عامل، ماهانه مبلغ مشخصی را پرداخت کند تا در نهایت از دو حالت حداقل ۵ و یا ۱۵ سال، از تسهیلات پرداختی بهره مند شود. به بیان دیگر، یک شخص پس از اینکه پنج سال، واریزی داشت، می تواند برای دریافت وام به بانک مراجعه کند و اگر ۱۵ سال صبر کند و ماهانه واریز وجه به حساب بانک داشته باشد، مبلغ بیشتری را پس از ۱۵ سال دریافت کند.

این تسهیلات در سال ها با تغییراتی همراه بوده است؛ برای نمونه برای متقاضی در شهر تهران و در سال ۱۴۰۰ سقف تسهیلات مذکور یک میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۱ دو میلیارد تومان و حالا برای کسانی که امسال افتتاح حساب داشته باشند، قرار است ۱۵ سال بعد چهار میلیارد تومان پرداخت شود.

سرپرست بانک مسکن با بیان اینکه سقف تسهیلات مسکن جوانان برای افتتاح کنندگان در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است، اظهار داشت: سقف تسهیلات اعطایی برای افتتاح کنندگان در سال ۱۴۰۲ و در مناطق مختلف کشور و متناسب با مبلغ واریزی با تغییراتی همراه شده است که این مبلغ در سال پنجم در شهر تهران ۱.۶ میلیارد تومان، در مراکز استان ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۱.۴ میلیارد تومان و در سایر مناطق ۱.۲ میلیارد تومان خواهد بود.

وی افزوده است: سقف تسهیلات متعلقه پس از گذشت ۱۵ سال تمام در شهر تهران چهار میلیارد تومان، در مراکز استان ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۳.۴ میلیارد تومان و در سایر مناطق ۲.۸ میلیارد تومان خواهد بود.

در این میان، گزارش ها حاکی از آن است که برای افتتاح کننده حساب در سال جاری، در صورتی که بخواهد سقف مبلغ یعنی چهار میلیارد تومان را ۱۵ سال بعد دریافت کند، باید در سال اول تا پایان سال پنجم، ماهانه مبلغ یک میلیون و ۱۵۱ هزار تومان و در ادامه در سال ششم تا پایان سال دهم نیز ماهانه، یک میلیون و ۷۲۷ هزار تومان و در نهایت از سال یازدهم تا پایان سال پانزدهم، هر ماه مبلغ ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان پرداخت کند تا در نهایت در پایان این دوره ۱۵ ساله، مبلغ چهار میلیارد تومان دریافت کند. بانک عامل اعلام کرده مدت بازپرداخت نیز حداکثر ۲۰ سال ساده و پلکانی است.

وام چهار میلیارد تومانی ۱۵ سال بعد هیچ ارزشی ندارد!

اما این سیاست در حالی است که کارشناسان اعتقاد دارند که با این روش ها و اینگونه سیاست ها و با توجه به اینکه قیمت مسکن تصمیم به ایست ندارد و صعودی است، نمی توان جوانان را خانه دار کرد.

محمود اولاد، کارشناس بازار مسکن درباره وام چهار میلیارد تومانی مسکن جوانان می گوید: مگر بعد از ۱۵ سال این وام چهار میلیارد تومانی چقدر ارزش دارد که بتوان روی آن حساب باز کرد.

وی می افزاید: فکر می کنم صندوق جوانان قبلا هم شکست خورده بود. این صندوق برای ۲۰ سال قبل بود که گفته می شد پس انداز کنید و ۱۵ سال بعد به شما وام می دهیم و خانه می خرید. بعد ۱۵ سال بعد آنقدر مسکن گران شده بود که دیگر آن وام به هیچ دردی نمی خورد.

این کارشناس بازار مسکن تصریح می کند: به نظر من این یک نوع جمع کردن پس انداز مردم است و نوعی ترفند دولتی است تا پول مردم را جمع کنند به این امید که ۱۵ سال بعد وام بگیرند. حالا قیمت خانه چقدر می شود و چهار میلیارد تومان چه نسبتی از قیمت خانه است و به چه دردی می خورد، بماند.

اولاد عنوان می کند: اینگونه اقدامات اصلا هیچ تاثیری در بازار مسکن ندارد، چون ربطی به شرایط الان هم ندارد و ۱۵ سال بعد قرار است اثر خود را بگذارد. فقط قرار است نقدینگی را جمع کند. این بیشتر یک ابزار پولی برای جمع کردن نقدینگی است؛ تا اینکه برای حل مساله بخش مسکن.

وی متذکر می شود: البته این روش جمع کردن نقدینگی هم درست نیست، چون این منابع که به بانک می آید، باز دوباره بانک ها این نقدینگی را به افراد دیگر وام می دهد. صرفا ابزاری است که بانک ها بتوانند پس‌انداز مردم را جمع کنند و در مقابل آن، وام بدهند.

راهی برای خانه دار کردن جوانان وجود دارد؟

این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این پرسش که با توجه به قیمت بالای ملک، آیا راهی برای خانه دار کردن جوانان و مردم وجود دارد؟ می گوید: اصلا راه حل مسکن دار کردن جوانان دیگر در بخش مسکن نیست. تا زمانی که مردم روز به روز فقیرتر می شوند و درآمد سرانه حقیقی به شدت در حال کاهش است و رشد اقتصادی منفی است، امکان اینکه مردم را خانه دار کنید، وجود ندارد.

اولاد می افزاید: شما فرض کنید سهم وام افزایش پیدا کند یا اصلا زمین را مجانی کنید. حالا زمین مجانی شود، خودشان می گویند هزینه ساخت هر مترمربع مسکن ۱۰ میلیون تومان شده است. یک آپارتمان ۱۰۰ متری با این رقم یک میلیارد تومان تمام می شود؛ بدون قیمت زمین و عوارض شهرداری.

وی تصریح می کند: حالا فرض می کنیم نصف این عدد را هم وام بدهند. قسط این ۵۰۰ میلیون تومان وام، عملا بالای ۱۰، ۱۲ میلیون تومان در ماه می شود. سوال اینجاست که کدام قشر از دهک های درآمدی توان پرداخت قسط ۱۰، ۱۲ میلیون تومانی را دارند!؟

این کارشناس بازار مسکن متذکر می شود: کسی که ماهانه ۱۰، ۱۲ میلیون تومان بخواهد وام پرداخت کند، باید درآمدی دو برابر این قسط داشته باشد. یعنی حداقل ۲۵، ۲۶ میلیون تومان درآمد داشته باشد که بتواند ماهانه ۱۰، ۱۲ میلیون تومان قسط دهد. چه کسی این درآمد را دارد؟ عملا می رسیم به دهک های ۸ و ۹ به بالا، یعنی دهک های پایین که اصلا چنین درآمدی ندارد.

اولاد تاکید می کند: بر این اساس، نه با تامین زمین مجانی و نه با تامین وام و اعتبار، تا زمانی که مردم به این صورت فقیر شدند، امکان اینکه مسکن دار شوند، وجود ندارد.

وی یادآور می شود: بازار مسکن هم به سمت بازار مسکن غیررسمی می کشد و گسترش بازار غیررسمی مسکن و بدمسکنی و حاشیه نشینی. اینگونه ما چند سال آینده خواهیم دید که فقر گسترده سکونتی در پهنه های بسیار عقب مانده و حاشیه ها ایجاد شده است.

وام چهار میلیارد تومانی مسکن فقط یک شوخی است

این کارشناس بازار مسکن با ذکر این نکته که پرداخت وام چهار میلیارد تومانی مسکن فقط یک شوخی است، می گوید: تا زمانی که درآمد سرانه حقیقی و رشد اقتصادی تغییر نکند، امکان اصلاح شرایط در حوزه مسکن وجود ندارد. البته نه رشد اقتصادی یکی، دو درصدی در سال و به این بنازیم. تا زمانی که رشد اقتصادی پایدار بالای ۵، ۶ درصد به صورت چند سال مداوم و پایدار اتفاق نیفتد، برگشت به شرایطی که مردم بتوانند خانه بخرند، وجود ندارد.

اولاد می افزاید: فعلا و در حال حاضر تنها راه این است که دولت به سمت بهبود شرایط برود و در این حالت هم باید مردم یک مقداری از استانداردهای سکونتی پایین تر بیایند، یعنی قوانین شهرسازی را یک مقدار تعدیل کنند که مردم امکان خرید خانه داشته باشند.

وی تصریح می کند: در ۱۰ سال گذشته ۵۰ درصد قدرت خرید مردم از بین رفته است. این ۵۰ درصد برای اینکه برگردد، خیلی سخت است. نرخ رشد اقتصادی طی ۱۰ سال گذشته تقریبا صفر بوده است و طبق آمار و اطلاعات مرکز پژوهش های مجلس که ۳۴ درصد درآمد سرانه حقیقی کاهش پیدا کرده است. این را گسترش دهید، می بینید ۵۰ درصد قدرت خرید کاهش پیدا کرده است.

این کارشناس متذکر می شود: حالا درآمد سرانه اگر بخواهد به سال ۹۰ بازگردد، چند درصد باید سالانه رشد داشته باشیم و چند سال طول می کشد؟ با رشد اقتصادی ۵، ۶ درصدی، ۱۴، ۱۵ سال طول می کشد که به شرایط سال ۹۰ بازگردیم.

اولاد تاکید می کند: رشد اقتصادی ۵، ۶ درصد در سال، شرط لازم است. شرط کافی این است که قواعد شهرسازی را یک مقدار ساده تر و سهل تر کنند و استانداردها را پایین تر بیاورند. بعد هم اگر رشد اقتصادی پایدار ادامه پیدا کرد و ۱۵، ۲۰ سال ادامه پیدا کرد و دیگر منفی نشدیم، آن زمان می توانیم بگوییم دیگر روی استانداردها فکر کنیم.